Co siać po grochu? Sprawdź, co opłaca się zasiać
Decyzja, aby siać groch pastewny (peluszkę), to jedno z bardziej korzystnych rozwiązań w płodozmianie. Dostarcza nie tylko wartościowej paszy, ale również poprawia jakość i strukturę gleby – wzbogaca glebę w azot poprzez wiązanie azotu z powietrza, a ponadto dzięki dobrze rozwiniętym korzeniom rozluźnia warstwę gleby, zwiększając jej aktywność biologiczną oraz poprawia stan fitosanitarny gleby (działanie grzybobójcze). To właśnie dlatego wielu rolników zadaje sobie pytanie: co opłaca się siać po grochu, aby maksymalnie wykorzystać jego potencjał?
W tym artykule znajdziesz konkretne, sprawdzone informacje na temat tego, jakie rośliny rolnicze najlepiej siać po grochu pastewnym – z uwzględnieniem ich potrzeb pokarmowych, wpływu na glebę i praktyki płodozmianowe. Podpowiadamy również, jakich gatunków unikać, by nie zaszkodzić stanowisku i nie zwiększyć ryzyka chorób.
Groch pastewny w płodozmianie – dlaczego to ważne?
Jedną z największych zalet grochu jest jego zdolność do wiązywania azotu atmosferycznego dzięki symbiozie z bakteriami brodawkowymi, które żyją na jego korzeniach i przekształcają azot z powietrza w formę przyswajalną dla roślin. Znaczna część tego azotu pozostaje w glebie po zbiorach, co czyni ją bardziej zasobną w składniki pokarmowe i pozwala ograniczyć nawożenie mineralne dla kolejnych upraw. Ale to nie wszystko – groch pastewny:
- Poprawia strukturę gleby – ma płytki, ale rozgałęziony system korzeniowy, który rozluźnia glebę, poprawiając jej przewiewność i napowietrzenie.
- Wzbogaca materię organiczną – resztki pożniwne grochu rozkładają się szybko i skutecznie aktywizują życie biologiczne w glebie.
- Ogranicza rozwój niektórych chorób i chwastów – wprowadzając roślinę strączkową do zmianowania, przerywamy cykl patogenów typowych dla zbóż i poprawiamy fitosanitarny stan pola.
- Skraca rotację zbóż – uprawa grochu umożliwia bezpieczne skrócenie przerw między kolejnymi zbożami w strukturze zasiewów, co ma ogromne znaczenie w gospodarstwach zdominowanych przez zboża.
W praktyce groch pastewny to nie tylko roślina paszowa – to narzędzie regenerujące glebę i zwiększające efektywność całego gospodarstwa. Włączenie go do płodozmianu to decyzja, która procentuje przez kolejne sezony.
Co siać po grochu pastewnym?
Zboża – klasyczny wybór po strączkowych
Zboża i tu zarówno gatunki zbóż jarych jak i zbóż ozimych to jedne z najczęściej wybieranych kierunków uprawy po grochu pastewnym. Groch w strukturze płodozmianu stanowią naturalne uzupełnienie po roślinach strączkowych, głównie ze względu na ich zdolność do efektywnego wykorzystania azotu pozostałego w glebie oraz dobrą reakcję na poprawioną strukturę stanowiska. Gleba po grochu jest zasobniejsza w azot, co pozwala ograniczyć nawożenie, zwłaszcza w początkowych fazach wzrostu zbóż. Dodatkowo, rozluźniona struktura gleby po korzeniących się roślinach strączkowych ułatwia wschody zbóż i rozwój ich systemu korzeniowego, co przekłada się na wyższe plony i lepszą kondycję łanu.
Najlepsze gatunki zbóż po grochu:
Pszenica ozima i jara
Pszenica, zarówno w formie ozimej, jak i jarej, jest uznawana za najkorzystniejszą roślinę następczą po grochu. Doskonale wykorzystuje azot uwalniany podczas mineralizacji resztek pożniwnych. Dobre warunki glebowe po roślinach bobowatych sprzyjają równomiernym wschodom, a także lepszemu krzewieniu. W przypadku pszenicy ozimej zaletą jest również możliwość wcześniejszego siewu, ponieważ groch schodzi z pola stosunkowo wcześnie. Szczególnie polecanymi odmianami pszenicy zwyczajnej ozimej są: Lokata i MHR Promienna, która są odmianami nadającymi się do uprawy na terenie całego kraju a w przypadku odmian pszenicy jarej to: MHR Jutrzenka, Pamiana, i Harenda
Jęczmień jary
To zboże, które dobrze rośnie po grochu, korzystając z poprawionej żyzności gleby. Należy jednak unikać zbyt częstego stosowania tej kombinacji w krótkiej rotacji, ponieważ jęczmień i groch mogą być porażane przez podobne patogeny grzybowe. Przy zachowaniu odpowiedniego odstępu w płodozmianie jęczmień jary daje wysokie i stabilne plony. Polecamy nasiona jęczmienia jarego odmian MHR Fajter oraz MHR Filar, które charakteryzują się wysokim plonem, niską wysokością oraz wysoką MTZ.
Owies
To kolejny gatunek, który siany w płodozmianie po grochu korzystnie wpływa na żyzność gleby, zdrowotność odmiany i ekonomikę uprawy. Owies dobrze wykorzystuje składniki pokarmowe pozostawione po grochu. Uprawa owsa po grochu pomaga ograniczyć zachwaszczenie i choroby w kolejnych uprawach. Szczególnie polecane odmiany owsa to: MHR Samuraj, MHR Harem, Harnaś.
Żyto
Jest dobrym rozwiązaniem na słabsze gleby, gdzie tradycyjne zboża, tj. pszenica, jęczmień, mogą nie osiągnąć zadowalających wyników. Groch poprawia strukturę gleby, co korzystnie wpływa na wschody i rozwój żyta. Warto jednak pamiętać, że żyto ma niższe wymagania pokarmowe, dlatego w przypadku bardzo zasobnego stanowiska warto rozważyć wysiew innych bardziej wymagających gatunków. W praktyce rolniczej często stosuje się rotację: groch → pszenica ozima → rzepak ozimy, która pozwala maksymalnie wykorzystać azot nagromadzony w glebie, poprawić jej strukturę i ograniczyć rozwój patogenów typowych dla zbóż. Taki układ zmianowania pozwala optymalnie wykorzystać właściwości gleby i ograniczyć zachwaszczenie.
2. Rzepak ozimy – pod warunkiem dobrej agrotechniki
Uprawa rzepaku po grochu pastewnym może przynieść bardzo dobre rezultaty, pod warunkiem spełnienia określonych wymogów agrotechnicznych. Groch pozostawia po sobie glebę wzbogaconą w azot i materię organiczną, co pozwala na obniżenie dawek nawożenia mineralnego oraz stworzenie korzystnych warunków do rozwoju systemu korzeniowego rzepaku. Główne zalety siewu rzepaku po grochu:
- Lepsze wykorzystanie azotu Rzepak efektywnie wykorzystuje azot w początkowym okresie rozwoju, co pozwala ograniczyć nawożenie startowe i poprawia ekonomię uprawy.
- Zwiększona zawartość materii organicznej Korzenie i resztki pożniwne grochu, stanowią dobre źródło materii organicznej, która poprawia aktywność biologiczną gleby. Przekłada się to na lepsze uwilgotnienie i strukturę agregatową, a w efekcie – bardziej równomierne wschody rzepaku i zdrowsze rośliny.
- Poprawiona struktura gleby Rzepak może bez problemu rozwinąć swój silny korzeń palowy, co – przy właściwie dobranym terminie siewu – jest kluczowe dla pobierania wody i składników pokarmowych, szczególnie w warunkach suszy.
Uwaga: rzepak jest wrażliwy na patogeny glebowe, dlatego ważne jest, aby gleba była odpowiednio uprawiona i odkażona biologicznie (np. poprzez uprawę międzyplonów o działaniu fitosanitarnym).
3. Kukurydza – wysokie wymagania, ale świetne efekty
Kukurydza to roślina o bardzo dużych wymaganiach pokarmowych, zwłaszcza w zakresie azotu, szczególnie w wiosennym okresie intensywnego wzrostu. Aby uzyskać wysoki plon, potrzebuje gleb zasobnych, dobrze utrzymanych, z odpowiednim poziomem wilgotności i właściwą strukturą. Stanowisko po grochu pastewnym spełnia wiele z tych warunków, dlatego jest uznawane za jedno z najlepszych pod uprawę kukurydzy. Warto jednak pamiętać, że groch, mimo że wzbogaca glebę w azot, jednocześnie pobiera znaczne ilości fosforu i potasu. Dlatego w przypadku uprawy kukurydzy na tym stanowisku kluczowe jest uzupełnienie tych składników. Zastosowanie nawozów potasowych i fosforowych przed siewem lub w trakcie wegetacji pozwala odpowiednio zbilansować potrzeby pokarmowe rośliny i zapobiec niedoborom, które mogłyby ograniczyć plon.
4. Mieszanki traw i roślin motylkowych drobnonasiennych
Stanowisko po grochu bardzo dobrze sprawdza się jako miejsce pod zakładanie użytków zielonych i upraw paszowych. Gleba wzbogacona w azot oraz materię organiczną po uprawie strączkowych stwarza korzystne warunki do rozwoju roślin motylkowych drobnonasiennych i traw. W praktyce warto wysiać na takich polach mieszanki traw z lucerną lub koniczyną czerwoną, łączoną z trawami pastewnymi, takimi jak życica trwała, kostrzewa łąkowa czy tymotka łąkowa. Tego rodzaju rośliny nie tylko dobrze się rozwijają na stanowisku po roślinach strączkowych, ale również przyczyniają się do dalszej poprawy stanu gleby. Ich systemy korzeniowe wpływają na odbudowę struktury gleby, zwiększają jej przepuszczalność i poprawiają stosunki wodno-powietrzne. Wprowadzenie mieszanek motylkowo-trawiastych po grochu to także skuteczny sposób na długofalową regenerację stanowiska po intensywnym użytkowaniu. Warto skorzystać również z mieszanki poplonowej Małopolska, która dodatkowo przyczyni się do zwiększenia różnorodności gatunkowej i ekologicznej.
5. Rośliny okopowe – buraki cukrowe i pastewne
Buraki, zarówno cukrowe, jak i buraki pastewne, należą do roślin, które bardzo dobrze wykorzystują stanowisko po grochu pastewnym. Dzięki zwiększonej zawartości azotu mineralnego w glebie, młode rośliny mają zapewniony dobry start, co przekłada się na równomierne wschody i silny rozwój wegetatywny. Dodatkowym atutem jest poprawiona struktura gleby, która sprzyja rozwojowi korzenia spichrzowego. Gleba po strączkowych jest zazwyczaj lepiej napowietrzona, luźniejsza i bardziej przepuszczalna, co ułatwia formowanie się dużych, zdrowych korzeni buraka. Dzięki temu roślina może lepiej pobierać wodę i składniki pokarmowe, a także wykazuje większą odporność na stresy środowiskowe. W szczególności polecamy odmiany buraka pastewnego MHR Goliat oraz Solidar Bis, które z roku na rok cieszą się coraz większą popularnością. Warto jednak pamiętać o zachowaniu odpowiedniej przerwy w uprawie buraków na tym samym stanowisku, aby ograniczyć ryzyko występowania chorób i zredukować potrzebę chemicznej ochrony roślin.
Czego unikać?
1. Innych roślin strączkowych
Po uprawie grochu nie należy wysiewać innych roślin strączkowych z rodziny Fabaceae, takich jak łubin, bobik, soja czy ponownie peluszka, na tym samym stanowisku przez co najmniej 3–4 lata. Choć wszystkie te gatunki mają podobne wymagania i właściwości wzbogacające glebę w azot, należą do tej samej rodziny botanicznej, co oznacza, że są podatne na te same choroby i szkodniki.
2. Słabej rotacji płodozmianowej
Niewłaściwie zaplanowany płodozmian, oparty na zbyt częstym następstwie roślin o podobnych wymaganiach i właściwościach, może prowadzić do poważnych problemów agrotechnicznych. Brak różnorodności w zmianowaniu skutkuje tzw. zmęczeniem gleby – spada jej żyzność, pogarsza się struktura, a mikroflora glebowa ulega zaburzeniu. Dochodzi także do wzrostu presji chwastów, które szybko dostosowują się do powtarzalnego systemu upraw, oraz do kumulacji patogenów i szkodników charakterystycznych dla danej grupy roślin.
Praktyczne zalecenia uprawowe grochu
Choć groch dostarcza glebie azotu, intensywnie pobiera inne składniki, szczególnie fosfor i potas. Dlatego ważne jest uzupełnienie tych makroelementów przed siewem kolejnych upraw. Odpowiednio dobrane nawożenie P i K pozwoli utrzymać równowagę pokarmową w glebie i zapewni optymalne warunki rozwoju roślinom następczym. Dobrym rozwiązaniem jest również wysiew międzyplonów, takich jak gorczyca, facelia, życica czy wyka. Rośliny te poprawiają strukturę gleby, ograniczają rozwój chwastów, a ich systemy korzeniowe przeciwdziałają zjawisku erozji. Międzyplony mogą pełnić także funkcję biologicznego „odkażenia” gleby i przygotowania stanowiska pod kolejne uprawy w systemie zrównoważonym.
Podsumowanie
Uprawa grochu pastewnego to nie tylko sposób na uzyskanie wartościowej paszy, ale przede wszystkim ważny element w budowaniu żyzności gleby i racjonalnego płodozmianu. Dzięki tym właściwościom groch stwarza bardzo dobre warunki do uprawy wielu gatunków rolniczych, takich jak zboża, rzepak, kukurydza, buraki czy mieszanki traw i roślin motylkowych. Aby w pełni wykorzystać potencjał stanowiska po grochu, warto planować kolejne uprawy w oparciu o zasady płodozmianu. Dobór odpowiednich gatunków, uzupełnienie składników pokarmowych i zastosowanie międzyplonów to kluczowe elementy skutecznego zarządzania glebą.
Groch pastewny to inwestycja, która zwraca się nie tylko w sezonie jego uprawy, ale również w kolejnych latach. Odpowiednio zaplanowane działania po jego zbiorze mogą znacząco poprawić opłacalność całego gospodarstwa i przyczynić się do długofalowego utrzymania wysokiej jakości gleby. Planując siew po grochu – lub decydując się na jego uprawę w kolejnym sezonie – warto sięgnąć po sprawdzone nasiona grochu oraz nasiona zbóż, buraków czy traw, które najlepiej wykorzystają potencjał wzbogaconego stanowiska, dlatego zapraszamy do naszego sklepu internetowego pod linkiem: https://sklep.mhr.com.pl , gdzie znajdą Państwo kwalifikowany materiał siewny roślin rolniczych.