KONICZYNA łąkowa/czerwona – jak uprawić i kiedy siać?
To właśnie koniczyna łąkowa/czerwona jest najczęściej uprawianym wieloletnim gatunkiem wśród roślin bobowatych. Wegetację rozpoczyna wczesną wiosną, a jej kwitnienie możemy obserwować z końcem maja. Dorasta do 70 cm wysokości, system korzeniowy rozbudowany i głęboki.
Ze względu na bardzo dużą wartość pokarmową, osiąganie wysokich plonów świeżej i suchej masy zasobnej w białko, witaminy i sole mineralne, koniczyna łąkowa jest popularnie wykorzystywana w żywieniu zwierząt. Ponadto znalazła zastosowanie w przemyśle farmaceutycznym i kosmetycznym oraz w medycynie naturalnej. Przeznaczona jest do siewu czystego lub w mieszankach z trawami, innymi gatunkami bobowatymi. Wyróżnia się odmiany diploidalne i tetraploidalne. Diploidalność gwarantuje odmianom lepszą plenność w uprawie na nasiona, większą zawartość suchej masy w zielonce oraz większą odporność na porażenia przez mączniaka prawdziwego w porównaniu z odmianami tetraploidalnymi.
Jakie są wymagania klimatyczno-glebowe koniczyny łąkowej?
Koniczyna łąkowa wymaga gleb żyznych, zwięzłych lub średnio zwięzłych o odczynie zbliżonym do obojętnego lub obojętnym. Nie toleruje gleb piaskowych i podmokłych.
Koniczyna jest rośliną o dużych wymaganiach wodnych, wrażliwa na suszę (zwłaszcza w początkowym okresie wzrostu). Aby uprawa koniczyny była wydajna, roczna suma opadów musi wynosić około 550-600 mm i co najmniej 350- 400 mm powinno przypadać na okres wegetacji. Reakcja na suszę bywa zróżnicowana i zależna od fazy rozwojowej, stanowiska oraz odmiany. Zwłaszcza młode rośliny koniczyny łąkowej są wrażliwe na niesprzyjające warunki wodne. Okresem krytycznym w zapotrzebowaniu na wodę jest okres pąkowania oraz okres wytwarzania pierwszego liścia właściwego. Rośliny jeszcze dobrze nie wykształcone często są uszkadzane przez szkodniki np. pchełki i mszyce co może powodować nawet zamieranie roślin. Aby zapewnić roślinom koniczyny łąkowej wymagane pH 6-7, zbyt kwaśne gleby należy wcześniej zwapnować. Wapnowanie przeprowadza się pod przedplon. Koniczyna czerwona jest dobrym przedplonem dla niemal wszystkich roślin rolniczych z wyjątkiem innych roślin motylkowatych.
Rośliny koniczyny czerwonej pozostawiają w glebie znaczną ilość materii organicznej oraz azotu wiązanego przez bakterie brodawkowe. Poprawia strukturę gleby oraz stosunki powietrzne pośrednio zwiększając możliwości wchłaniania składników odżywczych przez rośliny następcze.
Stanowisko przeznaczone do wysiewu nasion koniczyny czerwonej powinno być dobrze odchwaszczone ze względu na długotrwające wschody i początkowo słabą konkurencyjność młodych roślin z chwastami.
W razie potrzeby można stosować - Corum 502,4 SL od fazy pierwszej pary liści do fazy pięciu liści lub pięciu pędów bocznych, STOMP AQUA 455 CS – doglebowo do fazy pierwszych trzech liści, W I N G P 462,5 EC - przed wschodami roślin, najlepiej bezpośrednio po siewie.
Pole do siewu koniczyny czerwonej należy starannie przygotować. Uprawki wiosenne (kultywatorowanie, bronowanie, wałowanie) powinno się wykonywać w jak najmniejszym odstępie czasu przed siewem. Dokładne ich wykonanie zapewni równomierne wschody roślinom koniczyny czerwonej. Zbyt płytko wysiane nasiona są narażone na braki wody i zaschnięcie rośliny przed wykształceniem korzenia. Zbyt głęboko wysiane nasiona nie będą zdolne przebić się przez warstwy gleby na powierzchnię i będą zamierać.
Jakie są zasady nawożenia koniczyny łąkowej?
Przy uprawie z rośliną ochronną przedsiewnie należy zastosować 60-90 kg/ha N, 70-100 kg/ha P2O5, 80-120 kg/ha K2O a pogłównie 60-80 kg/ha N, 40-50 kg/ha P2O5 (na wiosnę), 40-50 kg/ha (po pierwszym pokosie), natomiast przy uprawie koniczyny w mieszance z trawami koniecznie jest zastosowanie 40-60 kg/ha N pod każdy zbiór.
W jakim terminie siejemy?
Koniczynę łąkową można siać wczesną wiosną w okresie siewu zbóż jarych, późną wiosną zwykle w maju albo w lecie po zbiorze wcześnie dojrzewających roślin ozimych i jarych.
Norma wysiewu przy siewie czystym – bez rośliny ochronnej wynosi 8-12 kg/ha, a w roślinę ochronną 10-15 kg/ha. Wysiew nasion w rzędy co 15-20 cm i na głębokość 1-2 cm.
Jak zwalczać zachwaszczenie?
Chwasty szczególnie uciążliwe w uprawie koniczyn to przytulia czepna, rdesty (ptasi, kolankowaty, powojowy) komosa biała, bylice, rzepak (na skutek zmianowania), kanianka koniczynowa, owies głuchy, szarłat szorstki, chwastnica jednostronna, włośnica sina, wilczomlecz obrotny, szczaw polny wyka ptasia, rumian polny.
Środki ochrony roślin zarejestrowane do stosowania w koniczynie czerwonej:
1.) CORUM 502,4 SL od fazy pierwszej pary liści do fazy pięciu liści lub pięciu pędów bocznych. - Maksymalna / zalecana dawka dla jednorazowego zastosowania: 1,25 l/h - Zalecana ilość wody: 100-300 l/ha. - Zalecane opryskiwanie: średniokropliste. - Maksymalna liczba zabiegów w sezonie wegetacyjnym: 1.
2.) STOMP AQUA 455 CS – stosowanie doglebowe do fazy pierwszych trzech liści. - Maksymalna / zalecana dawka dla jednorazowego zastosowania: 2,2 l/ha. - Zalecana ilość wody: 200-400 l - Zalecane opryskiwanie: średniokropliste. - Maksymalna liczba zabiegów w sezonie wegetacyjnym:1
3.) WING 462,5 EC- stosować jedynie w siewie czystym (bez rośliny ochronnej), Środek należy zaaplikować przed wschodami koniczyny, najlepiej zaraz po siewie.
Wymienione herbicydy należy stosować po zbiorze rośliny ochronnej. Niestety brakuje graminicydów do zwalczania chwastów jednoliściennych w koniczynie.
Walka ze szkodnikami
Najczęściej występującymi szkodnikami w uprawach koniczyny czerwonej są: zmieniki (ozdobnik lucernowiec), wciornastek koniczynowiec, pędruś koniczynowiec, ziołomirek lucerny, miniarki, drutowce, pędraki, oprzędziki, śmietki, larwy motyli.
W Polsce brak jest zarejestrowanych insektycydów dopuszczonych w uprawach koniczyn. Skuteczną metodą zapobiegania wystąpienia szkodników jest stosowanie właściwego płodozmianu i izolacji przestrzennej od innych plantacji bobowatych, usuwanie resztek pożniwnych. Prawidłowa agrotechnika i uzupełnienie składników mineralnych poprawia kondycję roślin w początkowych fazach wzrostu, gdyż są wyjątkowo wrażliwe na atak ze strony poszczególnych gatunków agrofagów. Właściwa uprawa przedsiewna i pożniwna ogranicza zagrożenie ze strony szkodników, szczególnie glebowych i tych, których stadia zimują w glebie.