Buraki pastewne - jak uprawiać i kiedy siać?
Burak pastewny stanowi w Polsce cenne źródło paszy dla zwierząt hodowlanych, dając plony o znacznie większej wartości pokarmowej w porównaniu z innymi roślinami pastewnymi. Stanowią paszę uniwersalną tzn. przeznaczoną dla większości gatunków zwierząt, przede wszystkim dla bydła, koni, trzody chlewnej, drobnego inwentarza, a nawet zwierzyny łownej.
Kiedy siać buraki pastewne? - terminy i normy wysiewu
Siew nasion w terminie II i III dekada kwietnia (wcześniejszy wysiew generuje więcej roślin z pośpiechami).
Norma wysiewu na 1 ha w zależności od zdolności kiełkowania:
odmiany wielokiełkowe: 18-20 kg/ha
odmiany genetycznie 1-kiełkowe : 6-8 kg/ha
Zalecana obsada roślin na 1 ha to 80 000 tys. – 100 000 tys.
• wyklucza się gleby podmokłe, kwaśne, ciężkie iły i piaski
• przedplon: zboża, warzywa, ziemniaki, mieszanki zbożowo-strączkowe, motylkowe
• nie zaleca się stanowiska po kukurydzy (nierozłożone resztki pożniwne i stosowane środki ochrony roślin zalegające w glebie szkodliwa dla rośliny następczej)
• nie zaleca się rozdrabniać i przyorywać słomy (w latach suchych nie rozkłada się)
• wysiew buraków zaleca się co najmniej w 4-polówce
• nigdy w płodozmianie dla buraków nie należy umieszczać roślin z rodziny krzyżowych np. rzepak, rzepik, rzodkiewka, brukiew – posiadają wspólne szkodniki
Zespół uprawek pożniwnych i jesiennych uzależniony jest od przedplonu i nawożenia organicznego. Nawożenie organiczne obornikiem w ilości 30-40 ton/ha. Zalecane jest głęboszowanie, czyli drenaż na głębokość ok. 45 cm przed orką zimową. Orka zimowa na głębokość 28-30 cm wykonana równo bez wyskibień + bronowanie lub agregat lekki, który decyduje o wyrównaniu pola wiosną, co ułatwia późniejszy siew i równomierne wschody nasion.
Nawożenie buraków pastewnych
Nawożenie mineralne w oparciu o analizę gleby po zbiorze przedplonu na obecność makroskładników i pH gleby. W przypadku braku takiej analizy podajemy orientacyjne dawki czystego składnika na 1 ha:
N – azot 80-100 kg (saletrzak z borem)
P2O5 – fosfor 100-120 kg (polifoska 6)
K2O – potas 150-160 kg (sól potasowa)
Obecnie na rynku jest duża różnorodność nawozów wieloskładnikowych w różnym przedziale cenowym, co pozwala na optymalizowanie kosztów.
W uprawie buraków pastewnych bardzo ważne jest nawożenie borem, burak to roślina, która bardzo ,,lubi” bor.
Nawożenie fosforowo-potasowe należy zastosować jesienią najkorzystniej pod podorywkę, a najpóźniej pod orkę zimową.
Nawożenie azotem wykonać na wiosnę nie później jednak niż 10 dni przed siewem.
Nawożenie pogłówne azotem stosuje się w miarę potrzeb (rośliny żółte, słabe) w fazie 6 liści lub nawożenie dolistne mikro i makroelementami.
Ochrona herbicydowa
Zwalczanie chwastów jedno i dwuliściennych w czasie wegetacji zapobiega wtórnemu zachwaszczeniu plantacji.
Oprysk przed siewem pod agregat uprawowy: Pyramin Turbo 520 SC,
po siewie: Fusilaide Forte 150 EC, Betanal maxxProOD, Agil 100 EC, Targa Super 05 EC.
Ochrona insektycydowa
Najgroźniejszymi szkodnikami buraków w fazie wschodów są:
- drobnica burakowa- Fastac 100 EC, Karate Zeon 050 CS
- pchełka burakowa- Nurelle 550 EC, Sumi-Alpha 050 EC
- szarek komośnik (chrząszcz) - Proteus 110 OD – oprysk wieczorem, nocą
W czasie wegetacji:
- śmietka ćwiklanka- Bi58 Nowy, Sumi-Alpha 050 EC
- mszyce- Fastac 100 EC, Decis 2,5 EC, Proteus 110 OD
- nicienie - brak – ochrona przez płodozmian, rośliny nicieniobójcze np. gryka
Ochrona fungicydowa
Choroby grzybowe:
- zgorzel siewek- najgroźniejsza choroba w czasie wschodów, zabezpieczenie zaprawianie nasion zaprawami: Zaprawa Nasienna T, Dithane Neo Tec 75 WG
- mączniak rzekomy: Dithane Neo Tec 75 WG
- mączniak prawdziwy: Topsin M 500 SC, Duett Ultra 497 SC
- cerkospora (chwościk): Topsin M 500 SC
- dwa tygodnie przed zbiorem wykonać oprysk Topsinem lub Duetem przy zwiększonej dawce wody 400-600 l/ha tak, aby ciecz robocza dostała się do liści sercowych
- w zaleceniach środka tylko burak cukrowy
- w zaleceniach środka jest burak pastewny
Choroby wirusowe:
- żółtaczka wirusowa- zwalczanie mszyc w czasie wegetacji, mszyce są nosicielami wirusa wywołującego chorobę
- Rizomania – brak zwalczania chemicznego – zapobieganie poprzez płodozmian i dobór odmian tolerancyjnych i odpornych